Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Eylem Planı revizyon toplantısının üçüncüsü, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz‘ın katılımıyla Gaziantep‘te yapıldı.
Daha önce Diyarbakır ve Mardin’de düzenlenen “GAP Eylem Planı revizyon toplantısının üçüncüsü Gaziantep’te düzenlendi. Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerinin GAP Eylem Planı ile ilgili gözlemlerini ve düşüncelerini ortaya koymak amacıyla yapılan toplantıda açılış konuşmasını yapan Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, daha önceki eylem planlarının yapılması aşamasında kalkınma ajansı gibi bir yapının bulunmadığını, bu nedenle yerelden bu kadar sistemli bir şekilde bilgi alınamadığını, yeni dönemde yerelden alınan bilgiler ile işlerinin daha kolay hale geldiğini söyledi.
Yılmaz; “ son yıllarda Güneydoğu Anadolu Bölgesinde önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Bunun nedeni GAP kapsamında başta sulama olmak üzere temel alt yapı yatırımlarının, ekonomik ve sosyal değişimi sağlayacak eylem ve projelerin büyük bölümünün tamamlanması amacıyla 2008 yılında uygulamaya koyduğumuz GAP Eylem Planıdır. GAP Eylem planı ile birlikte GAP bölgesi yatırımlarının merkezi bütçe içerisindeki payı %7’lerden %14’lere kadar yükselmiştir. 2007 yılında %62 olan GAP genel nakdi gerçekleşme oranı 4 yıl içerisinde %86’ya ulaşmıştır.
GELİŞMELERİ DÖRT ANA BAŞLIKTA TOPLAMAK GEREKİR
GAP projesindeki gelişmeleri dört ana başlık altında özetlemek gerekir. Sulama, Enerji, Sosyal ve Fiziksel yapı ile Ekonomik göstergelerdir. Sulama alanında kayda değer değişimler sağlanmıştır. Bölgede sulamaya açılan alan 272 bin hektardan, 372 bin hektara ulaşmıştır. Sulama yatırımlarındaki fiziki gerçekleşme %14’den %20’lere gerçekleşmiştir. Ancak asıl önemli olan yıllardır barajlarda depolanan suyu alana taşıyacak, ovalarımıza nakledecek sulama ana kanallarının inşaatına başlanmış olmasıdır. Plan döneminde toplam uzunluğu 639 km olan ve yaklaşık 500 bin hektar alanı sulayacak ana kanallarımızın inşasına başlanmış, büyük bölümü 2012 yılı sonunda tamamlanma aşamasına gelmiştir. Aynı zamanda 270 bin hektar alanı sulayacak sulama projelerinin şebeke yatırımları da bitirilmek üzeredir. Sulama yatırımları ile eş zamanlı gerçekleştirilen ve 2.1 milyon hektar alanı, yani 21 milyon dönüm alanı kapsayan toplulaştırma çalışmaları da 2012 yılı içerisinde tamamlanacaktır.
ENERJİ YATIRIMINDA VE SOSYAL ALANLARDA ÇALIŞMALAR HIZLA DEVAM ETMEKTEDİR
Enerji yatırımlarında da hızlı bir şekilde çalışmalarımız devam etmektedir. Şu anda fiziki gerçekleşme %74 düzeyindedir ve Dicle üzerinde en büyük baraj olan ulusu barajı ve hidroelektrik santrallerinin tamamlanması ile birlikte bu oran %90’ları aşacaktır. Ulusu barajında da şu anda %90 üzerinde bir fiziki gerçekleşme bulunmaktadır. Sosyal alanda ise insan odaklı kalkınma ana hedefimizdir. GAP bölgesinde eğitim, sağlık, istihdam, sosyal koruma gibi toplumsal gelişmenin temelini oluşturan alanlarda gerçekleştirilen yatırımlar ile sosyal göstergelerde hızlı ve olumlu gelişmeler yaşanmaktadır. Okullaşma oranları artmakta, ülke ortalamasına yaklaşmaktadır. Bölgede yeni kurulan üniversitelere destekler sağlanmış, derslik ve merkezi birimlerin tamamlanması ile fakülte, program ve öğrenci sayısı arttırılmış, öğrencilerin daha modern eğitim alma imkanı sağlanmıştır. Hastanelerimizde nitelikli oda sistemine geçilmeye başlanmış, sağlık hizmetlerinin sunumu ve kalitesi yükselmiş ve buna bağlı olarak da sağlık göstergesinde ilerlemeler kaydedilmiştir. 2008 yılında %79 olan hastanede doğum oranı 2011 yılında %91’i aşmıştır. Anne ölüm oranı 2008 yılında %38 iken 2011 yılında %10’lara gerilemiştir. Bebek ölüm oranları gerilemiştir. Kadınlar, gençler, çocuklar, engelliler gibi her kesimden insanın toplum kalkınmasına entegrasyonunu sağlamak ve yaşam standartlarını iyileştirmek amacıyla sosyal güvenlik kurumları oluşturmuş, çeşitli programlar düzenlenmiştir. İlk defa GAP bölgesinde uygulanmaya başlanan Sosyal Destek Programı (SODES) ile meslek edindirme, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler gibi alanlarda çok sayıda proje desteklenmiştir. Bölgenin alt yapı yatırımları önemli ölçüde tamamlanmıştır.
İŞSİZLİK ORANI 5 PUAN DÜŞMÜŞTÜR
TÜİK verilerine göre; 2009 yılında GAP bölgesinde yüzde 17,4 olan işsizlik oranı 2011 yılında yüzde 11,7’ye düşürülmüştür. Bu 5 puan civarında işsizlikteki düşüş, aslında GAP Eylem Planı’nın bana göre en somut sonuçlarından birisidir. Dış ticaret rakamlarına baktığımızda, GAP bölgesi yaklaşık bin 800 ihracatçı firması ve ülkemizin toplam ihracatından aldığı yüzde 5,1’lik payla Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinin önünde 5. sırada yer aldı. 2010 yılı ile kıyaslandığında yüzde 34’lük ihracat artışı gerçekleşmiştir. Bölgenin ihracatı ve toplam ihracattan aldığı pay 2011 yılında, 2008 yılına göre yüzde 60’a yakın artmıştır. Geçen yıl itibariyle 7 milyar dolara yakın ihracat gerçekleştirdi, sadece GAP bölgemiz. Bu gerçekten, bu bölgenin ne kadar dinamizme sahip olduğunu gösteriyor. Bu bizim GAP bölgesine, bir yük olarak değil bir fırsat olarak, mutlaka daha fazla değerlendirmemiz gereken bir potansiyel olarak bakmamız gerektiğini de gösteriyor.
İnşallah önümüzdeki süreç, çeşitli nedenlerle eksik kalan işleri tamamlamak için yeni bir dönem olacak. Silvan Barajı gibi sulamada çok kritik bir projemizi bu dönemde inşallah gerçekleştireceğiz ve 250 bin hektar alan sulamaya açılmış olacak.
GAP, KARDEŞLİK PROJESİDİR
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin; GAP projesinin bir kardeşlik projesi olduğunu söyledi. Tarihe baktığınızda büyük medeniyetlerin hep GAP bölgesinde kurulmuş olduğunu görürüz. Biz yıllardır toprağımızı ve suyumuzu yeteri kadar kullanamadık. Ancak GAP projesi ile birlikte bölgenin ve ülkenin kalkınması açısından önemli adımlar atılmıştır. Bu manada yapılan bu çalışmaları çok önemli ve kıymetli buluyorum. Yeni teşvik sistemi bugüne kadar yapılan teşvikler içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. Bu Kalkınma Bakanlığı ve çalışanlarının bir başarısıdır. Gaziantep 5 organize sanayisi olan, 6.sını kurmaya çalışan, Türkiye’nin büyüme rakamları üzerinde büyüme gösteren, ihracat yapabilen, 172 ülkeye ihracat yapabilen, 2011’e göre sigortalı işçi sayısı %20 artan bir şehirdir. GAP’la birlikte bu hedeflerimiz daha da yükselecektir. Bizim GAP’la ilgili süreci iyi yönetebilecek iyi bir sivil toplum alt yapımızda var. Gaziantep’in başarısındaki en büyük nedenlerden bir tanesi her alanda güçlü bir ekibe sahip olmasıdır. GAP eylem planı yalnızca enerjisi ve suyuyla değil, sosyal alanda da dezavantajlı grupların daha avantajlı hale gelmesi için önemli bir projedir. Sosyal anlamda GAP projesinin getirmiş olduğu değişimleri çok yakından takip ediyoruz ve görüyoruz. Ben bu güne kadar yapılan çalışmalardan dolayı tüm katkısı olanlara teşekkür ediyorum” dedi.
HABER MERKEZİ
