Gaziantep Büyükşehir Belediyesine bağlı olarak hizmet veren Gaziantep Su ve Kanalizasyon İşleri (GASKİ) Genel Müdürlüğü, atık su tesislerinde yaptığı proje ile kendi elektriğini üretiyor. Kurum, elde ettiği elektrik ile işletmenin elektrik giderinin yüzde 55’lik oranını kendisi karşılıyor.
Atık sudan elektrik elde etmenin aşamalarını ve detaylarını anlatan GASKİ Atıksu Arıtma Tesisi Sorumlusu Alper Uyanık, sistemin entegrasyonundan ciddi bir fayda sağladıklarını ve en büyük kazançlarının elektrik kazanımı olduğunu söyledi.
Enerji maliyetlerinin yüksek olmasının ciddi bir maliyet oluşturduğunu vurgulayan Uyanık, “Yapmış olduğumuz akışkan kazandaki yüksek ısıdan elde ettiğimiz enerjiyi hem ön arıtmada hem de ön kurutma işleminde kullanıyoruz. Fazla enerjiyi elektriğe dönüştürme şansımız oluyor. Yaptığımız fizibilite çalışmaları ile 500 ile 800 KW arasında bir enerji elde edebileceğimizi ön görüyoruz. Bunla ilgi çalışmalar devam ediyor.” dedi.
Tesisin 2006 yılında yapmış olduğu kojenerasyon ünitesiyle aylık 600 bin KW elektrik ürettiğini ifade eden Uyanık, “Mevcut 4 tane çamur kurutma tankımızdan elde ettiğimiz biyogazlar ile yaklaşık günlük 15 bin metre küp metan gazını elektriğe çeviriyoruz. Böylelikle tesisimizin elektrik enerjisinin yüzde 55 civarında kısmını kendimiz karşılamış oluyoruz. Zaten bu tip tesislerin en önemli maliyeti elektrik maliyetidir. Birçok belediyemiz bu konuda sıkıntı yaşıyorlar. Bizim çamur çürütme tanklarımızın olması, sistemimizin buna uygun olması kojenerasyon kurmamıza yardımcı oldu. Kurduğumuz kojenerasyon ünitesi 26 ayda kendini maliyetini kurtardı. Yatırım maliyetini amorti ettikten sonra yaklaşık 200 bin lira civarında aylık bir kâra geçirmiş durumdayız. Yüzde 55 oranındaki elektrik enerjisini bu tesisin kojenerasyon ünitesinden karşılıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi GASKİ Genel Müdürlüğü olarak şehrin atık sularının yüzde 99’luk kısmını arıtan bir tesisi kurduklarını dile getiren Alper Uyanık, “Belediyemizin 3 atık su arıtma tesisi, 6 tane paket su artıma yöntemi bulunmakta. Merkez atık su arıtma tesisimiz yaklaşık 260 bin metre küp suyu arıtıyor. 2 tane ileri biyolojik atık su arıtma tesisimiz var. Bu tesislerle Gaziantep’in atık su deposunu oluşturuyoruz ve neticesinde elde ettiğimiz atık çamurla elektrik elde ediyoruz. Çevremizle ilgili en önemli problemlerden birisi olan arıtma çamurları. Biz bununla da burada çok ciddi bir yatırım yaptık. GASKİ Genel Müdürlüğü olarak arıtma çamurlarımızı bertarafa yönelik Türkiye’de ilk defa kurutma ve yakma tesisimizi devreye soktuk. Diğer tesislerimiz ile beraber günlük 180 ton arıtma çamurumuzu burada 15 ton kül haline getiriyoruz. İlk önce bir ön arıtma işlemi gerçekleştiriyoruz. Kurutma işleminin arkasından akışkan yataklı kazanımızdan yakma işlemi gerçekleştirerek çamurumuzu kül haline getiriyoruz. Yüzde 99 kuruluk haline getiriyoruz. Böylelikle çamurdan stabilizasyon ve sonucunda bir hacim azalması meydana getirdik.” diye konuştu.
MİNİ HES KURULUYOR
Arıtıldıktan sonra dereye verilen sudan da faydalanmak için mini HES projeleri olduğundan bahseden Uyanık, Mayıs ayı içerisinde HES projesinin tekliflerini de alarak 18 ayda bitirmeyi ve artık faaliyete geçmeyi planladıklarını belirtti.
Türkiye’de HES projelerinde maliyetlerin 1MW üretim için ortalama olarak 1 milyon dolar civarında olduğundan bahseden uyanık, “Çamur yakılırken çevreye herhangi bir zarar vermiyoruz. Yakma işleminde atmosfere zararlı bir şey vermeme konusunda çok hassasız. Zaten bu konuda Çevre Bakanlığı onlıne olarak bunu anlık izliyor. 160 ton çamuru kurutup yaktıktan sonra elimizde yüzde 10’u olan 16 ton kül kalıyor. Bundan sonraki planlarımız arasında bu külü nasıl değerlendireceğimizi düşünüyoruz. Projeye baktığımız zaman hem atığı bertaraf ederek çevreyi kirletmiyoruz hem de maliyetleri azaltarak ekonomik bir proje gerçekleştirmiş oluyoruz. Daha önce çamurun nakli için aylık 170 bin TL. harcanıyordu. Bunun haricinde çamuru yaktırmak için çimento fabrikasına tonuna 100 dolar para ödeniyordu. Bugün bu para harcanmadığı gibi aynı zaman da elektrikte üretmeye başladık” ifadelerini kullandı.
