Kur korumalı mevduatı kimden koruyoruz?
Ülkemizde TL dediğimiz şey aslında Türk’ün lirasıdır. Peki neden hiç kimse Türk’ün lirasına güvenmiyor da, güya dış mihrak olan yabancı paraların başını çektiği malum dövizlere güveniyor?
Biz neden kendi paramıza güvenmiyoruz? Nedir bu güvensizliğin kaynağı, tembel olmamız mı? Fikrimiz mi? yok. Siyasilere mi güvenmiyoruz. Ülke son zamanlarda 1970 ‘ler deki gibi 70 sente mi? muhtaç oldu.
Kur korumalı mevduata para yatıran vatandaşlar paralarını kimden koruyor? Galiba dış mihraklardan koruyor. Vatandaşın aklında deli sorular var. Kur korumasının maliyetini kim ödüyor?
Vatandaş mı?
Hazine mi?
Vergi ödeyenler mi?
Peki kim?
Kur korumalı mevduattaki değişimler hazine tarafından yüklenmektedir. Anayasa’ya göre vergi ödevlerini yerine getirenler ayrıca ülkenin içindeki bulunan kur koruması maliyetine de ister istemez katılmaktadır.
Anayasa’ya göre “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür” demektedir.
Peki bu kur korumasındaki maliyet “kamu gideri” sayılır mı?
Kamu gideri ödenen vergilerden karşılanır. Ancak kamu gideri “kamu hizmet” ‘lerini karşılamak için oluşturulup vergi şeklinde vatandaşlardan toplanır. Kamu hizmeti sayılabilmesi için toplumun genel ihtiyaçlarını giderebilme özelliğe sahip olması gerekmektedir.
Bu tanıma göre kur korumalı mevduatların garantisi hazine tarafından sağlansa da vatandaşlardan tarafından vergi olarak ödenmektedir.
Dolayısı ile döviz kurlarını korumak vergi verenler tarafından sağlanmaktadır.
Peki bu durum Anayasa’ya göre vergi adaletine uyar mı? Hayır.
Kur korumasının maliyetine vergi ödeyenler katlanıyor. Kısaca, ekonomiye geçici çözüm olarak getirilen “kur korumalı mevduat” ‘ın maliyeti vatandaşa kalsa da bu sisteme acil kalıcı çözüm getirilmelidir. Türkiye bir an önce yapısal sorunlara önem vermelidir.
Güzel günler dileğiyle…
Mehmet Emin TATLI
