Gaziantep Baro Başkanı Av. Bektaş Şarklı TBMM’nde “bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi görüşülürken” hiçbir baronun, üniversitelerin, sivil toplum örgütlerinin ve yargı camiasının görüşü alınmamasına tepki gösterdi.

Şarklı yaptığı yazılı açıklamada, TBMM’de görüşülen “Yargı Paketi” için “vatandaş ve avukatlar için demokrasiden geriye dönüş paketidir” ifadelerini kullandı.

Gaziantep Baro Başkanı Şarklı yaptığı yazılı açıklamaya Balzac’ın sözüyle başladı.“Kanunlar örümcek ağları gibidir: zayıfları ağa yakalanır, güçlülerse ağı delip geçer.” Şarklı’nın açıklamasının devamı şöyle;
“TBMM Adalet Komisyonunun, kamuoyunda “yargı paketi” olarak bilinen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hali hazırda TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmektedir.

Paket yine yargıya dair birçok düzenleme içermesine rağmen, hiçbir baronun, üniversitelerin, sivil toplum örgütlerinin ve yargı camiasının görüşü alınmadan kanun hazırlama tekniğine ve sistematiğine aykırı olarak çıkarılmaya çalışılmaktadır. Bu paket vatandaş ve avukatlar için demokrasiden geriye dönüş paketidir. Türkiye halen ciddi anlamda insan hakkı ihlalleri ile anılırken, bu paketle kolluk kuvvetlerine verilen yetkilerle 90’larda ve darbe dönemlerinde yaşanan işkence ve gözaltında kayıplardan endişe duymaktayım. Yapılması gereken hukukun üstünlüğü, insan hak ve hürriyetlerinin ön planda olduğu, Türkiye demokrasisinin ve tüm toplumu kucaklayacak önünü açacak daha çok özgürlüklerin olduğu yasalar çıkarmaktır.

Paket içerisinde yer alan Avukatların soruşturma dosyalarının içeriğini incelemesi veya belgelerden örnek almasına kısıtlama getirilmesi yetkisi;

3 Şubat 2014 tarihli bir toplantıda Adalet Bakanı Sn. Bekir Bozdağ “…şimdi avukatların dosyayı incelemesi, şüphelilerin dosyayı incelemesi önündeki engelleri kaldırıyoruz. Dosyayı şüpheli ve avukatlardan saklanması, gizlenmesi uygulamasına son veriyoruz. Herkes dosyasını öğrenecek, ne ile suçlandığını bilecek, savunmasını da hakkını da, hukukunu da ona göre savunacak…” diyor.

Şubat ayında yapılan değişiklikle soruşturmanın gizliliğinde avukatların belge ve bilgilere ulaşmasını engelleyen tek maddelik Ceza Muhakemesi Kanununun 153 maddesi değiştirilmiş ve tarafımızca da bu değişiklik olumlu bulunmuştur.

Çok değil aradan tam 8 ay sonra aynı Adalet Bakanı, muhalefet milletvekillerinin alt komisyonda konuyla ilgili eleştirilerini yanıtlarken, “…birkaç ay önce kaldırdığımız konuyu aynen getirip ‘evet’ demek benim açımdan da zor oldu…” demiştir.

Peki, 8 ay geçmeden ne değişmiştir? Hani reformdu? Hani herkes ne ile suçlandığını bilecekti, ona göre savunma yapacaktı? Silahların eşitliği ilkesi, savunma ve adil yargılanma ilkesi yapılan güç/iktidar çatışmasına kurban edilebilir mi? Soruşturma dosyasının içeriğini bilmeyen ve yapılması düşünülen değişiklikle kısıtlanan avukat, müneccim mi de savunma yapacak? Hukuk devleti olduğu iddiasında olan bir ülkede böyle bir şey mümkün mü?

Avukatın dosya incelemesi soruşturmanın amacını tehlikeye düşürecekse savcının talebi üzerine hâkim kararıyla bu engellenebilir’ deniliyor. Şubat ayındaki değişiklikten önce de dosyalarda gizlilik kararı vardı. Ancak, gazetelerin manşetlerinde ve tüm görsel medyada gizlilik kararı olan dosyalarla hatta canlı yayınlarla devletin kanalı olan TRT’de- yayınlar yapıldı. Ancak, yapılan bu yayınların hiç birinde avukatın dosyayı ifşası yoktur. Yapılacak olan değişiklik başta Anayasa’ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırıdır.

Siyasi iktidarların, kendi çıkarları ve ihtiyaçlarına göre savunma hakkını genişletip, bu ihtiyacı ortadan kalktığında savunma hakkını kısıtlaması bir hukuk devletinde düşünülemez ve kabul edilemez bir davranıştır. Savunmanın sesinin kısılmaya çalışıldığı yerde aslında 76 milyon yurttaşın sesi kısılmaya çalışılmaktadır.

Kolluk kuvvetlerine tanınan Geniş Yetkiler;

2014 yılı şubat ayı öncesi, şüpheli veya sanığın üstü ya da eşyaları üzerinde arama, koruma tedbirine başvurabilmek için, suçun işlendiğine dair makul şüphe esas alınıyordu. Hükümet, şubat ayında yaptığı yasal değişiklikle “makul şüpheyi, “somut delile dayalı kuvvetli şüphe” olarak değiştirmişti. Ancak, yeniden eskiye dönüş yapılarak arama kararı almak için makul şüpheyi yeterli görüyor. Yani makul şüphe varsa polis arama yapabilecek, eşyalarınıza el koyacak, sizi gözaltına alabilecek. Burada şu soruyu sormak gerekir. Kime göre, neye göre makul şüphe? Bunun kriterlerini kolluk nasıl belirleyebilecek? Veya kolluk bunun ayırımını yapabilecek yeterlilikte mi? Makul şüphenin varlığı konusunda kolluğa bu anlamda, bu kadar geniş bir takdir yetkisi tanımanın izahı mümkün değildir.

İkinci olarak Polise 24 saatlik gözaltı yetkisi veriliyor. Polis bu 24 saatlik yetkiyi savcıya danışmadan savcıdan izin almadan kullanabilecektir. Bu yetkinin keyfiliğe yol açabileceği ortadadır. Kişi hak ve hürriyeti gibi evrensel bir hakkı, kolluğun kişisel inisiyatifine bırakamazsınız. Bir hukuk devletinde bir şahsın suç işleme ihtimaline(!) binaen göz altında tutulması mümkün değildir ve olamaz da…

Bu paket ile katalog suçlar kapsamı genişletilmektedir. Katalog suçların kapsamının genişletilmesi ile daha çok tutuklamalar olacak, bu tutuklamalar daha çok mağduriyete yol açacak ve daha çok hak ihlali yaşanacaktır.

Yine İletişim tespiti, teknik takip, ortam dinlemeleri, gizli soruşturmacı kullanma ve önleyici dinleme ve arama adı altında bir dizi düzenleme getirilmesi pakette yer almaktadır. Bu düzenlemeyle birlikte kişinin hak ve hürriyeti, özel hayatı, haberleşme hürriyeti temel Anayasal haklar kısıtlanmakta ve idareye geniş takdir hakkı getirmektedir.

Sonuç;

Hukuk kuralları, temel hak ve özgürlükleri genişletmek amacıyla ve toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda genel ve soyut yapılır. Kişiye, dönemin siyasi çatışmalarına ve güç savaşlarına yönelik yasama faaliyetleri olamaz. Hukukta devamlılık esas olup kanunlar aynı şekilde objektif ihtiyaç doğduğunda değiştirilirler. Aksi durumda ise, vatandaşların Adalete duyduğu güven kaybolur. Bu nedenlerle Yargı Paketinin Meclis alt komisyonuna tekrar görüşülmek üzere gönderilmesi, alt komisyon çalışmalarında tüm baroların, STK’ların, akademisyenlerin ve tüm yargı camiasının talepleri dikkate alınarak yeniden değerlendirilmesini talep ediyorum.”